Heet onder de voeten

Hét mega-event van de eeuw. Dat belooft de klimaatconferentie van Kopenhagen, die vandaag begint, te worden. De Deense hoofdstad ontvangt de komende twee weken meer dan 15.000 ‘festivalgangers’ en het merendeel van de 193 deelnemende landen is er op de slotzitting eind volgende week present op het hoogste niveau.

Om de wereld te redden, komt er een echte wereldtop. En dat is geen luxe. Wie vandaag nog de ernst onderschat van het broeikaseffect en de dreiging die daarvan uitgaat, steekt zijn kop in het zand. Elke nieuwe wetenschappelijke studie geeft aan dat de klimaatverandering veel sneller om zich heen grijpt dan gedacht. Net zoals duidelijk is dat in eerste instantie de arme landen de dupe zijn van de strapatsen van een onberekenbaar geworden en exuberant klimaat.

In de aanloop naar Kopenhagen lijkt het wel of iedereen zich een groen imago wil aanmeten. Al wie ook maar van ver of dichtbij met de groene economie of het ecologisch denken te maken heeft, etaleert zich als de grote vernieuwers. Heel wat bedrijven en organisaties, van autoproducenten tot tapijtfabrikanten en energiebedrijven, hangen hun karretje aan de groene trein. Een parade van bekende wereldburgers, tot en met ‘sir’ Paul McCartney fungeert als uithangbord voor dat ‘anders gaan leven’. Kopenhagen is de voorbije dagen al tot een echte hype uitgegroeid.

Dat is goed en tegelijk slecht nieuws. Slecht omdat al die overdaad voor het begin van Kopenhagen bij veel mensen de appetijt wegneemt om zich in de klimaatverandering te verdiepen. Nog voor de klimaatconferentie van start gaat, is er al een beetje het gevoel van ‘trop is te veel’. Het circus dat de volgende twee weken in de Deense hoofdstad zal worden opgevoerd door allerhande belangenverenigingen, is niet van aard om dat overladen gevoel te verlichten.

Bovendien dreigt Kopenhagen zo een beetje een kerstmarkt te worden die het gevoel geeft dat alles kan, dat de oplossingen beschikbaar zijn en de wereld (her)maakbaar is. Eens de sfeerlichtjes verdwenen zijn, blijft van die lotsverbondenheid meestal niet veel over. En de nieuwe gadgets belanden na korte tijd in de vergetelheid.
Toch is die hype tegelijk broodnodig, omdat Kopenhagen zo een draagvlak creëert om het probleem echt aan te pakken. Die massale aandacht voor het klimaat biedt een uniek ‘momentum’ om een politiek akkoord te forceren. Zonder die ‘hype’ en zonder de Obama’s, Jiabao’s, Sarkozy’s en Merkels van deze wereld in Kopenhagen zou het veel makkelijker zijn te doen alsof het probleem helemaal niet bestaat. Of toch nog jaren mag blijven verrotten.

De grote kanonnen zullen in Kopenhagen wel meer uit hun kast moeten halen dan gebakken lucht en vage beloften voor de lange termijn. Dat zal niet evident zijn. De omschakeling naar een koolstofarme economie kost geld, niet alleen op lange maar ook op korte termijn. En ze vergt radicale keuzes en een wereldsolidariteit die meer dan vijf minuten politieke moed vergen. Precies het soort keuzes dat politici niet graag maken. Maar de hype kan het hen wel extra heet onder de voeten maken. Als de hele wereld hen op de vingers kijkt, kan ook voor de grote kanonnen mislukken geen optie meer zijn. Kris van Haver